O Level Revision : Shona - Zviito - Zviratidzanguva
Zviratidzanguva mazwi anoratidza nguva yekuitika kwezvinhu muchiito sekuti zvichanaka. /-cha-/ chiratidza nguva chechiito /-naka/.
Zviratidzanguva
Tine zviratidzanguva zvakati kuti, naizvozvo ngatimbozviongororai pamwe nemashandiro azvo.
(i) /-o-/ ichi chiratidzanguva chezvava pedyo kuitika. Chinojekesa nguva inenge yava pedyo, kuratidza zvinenge zvoda kuitika munguva iri pedyo iyi. Sokuti:
Kana vana voenda. Sadzaa rotorwa.
(ii) /-a-/ ichi chiratidzanguva chezvabva kuitika. Chinojekesa zvinhu zvinenge zvaitika zuva kana musi iwoyo wazvinenge zvichitaurwa. Sokuti:
Vana vaenda nhasi masikati.
Tadya sadza mangwanani.
(iii) /-cha-/ chiratidzanguva chezvichaitika munguva inotevera. Ichi chinobudisa pfungwa yezvichaitika munguva inotevera, sokuti:
Tichaenda kumusha mangwana. Zvinhu zvichanaka chete.
(iv) /-ka-/ chiratidzanguva chezvakaitika. Ichi chinobudisa nguva yakapfuura, kubva nezuro tichidzokera kumashure. Sokuti:
Vana vakaenda kumusha gore rapera. Mombe dzakadhibhiswa nezuro.
(v) /-no-/ chiratidzanguva chezvinogaroitika. Ichi chinobudisa pfungwa yezvinogaroitika mazuva ose. Sokuti:
Vanhu vanorima nemombe.
Isu tinoenda kuchikoro.
(vi) /-i-/ chiratidzanguva chezvaigaroitika. Ichi chinojekesa zvinhu zvaigaroitika asi panguva inenge ichitaurwa zvinenge zvisisaitike. Sokuti:
Vatete vake vairoya.
Taitamba bhora remapepa.
(vii) /-chi-/ chiratidzanguva chezvanga zvichiitika kana chezviri kuitika, sokuti: Vanga vachifamba netsoka.
Zvii zvanga zvichiitika?
Chivakazwi chedonzvo rekwaniso /-nga-/. Sokuti: Ndingamurove
Vangaende
Chivakazwi chedonzo rekurudziro /nga-/. Sokuti: Ngatidzirove
Ngavauye